To TEΦΑΑ στα 20 γενέθλιά του -Πεπραγμένα
Πέρασαν 20 χρόνια από τότε που ο μακροχρόνιος αγώνας των Τρικαλινών για την έλευση του ΤΕΦΑΑ στην πόλη τους στέφτηκε από επιτυχία.
Ένα όραμα που επιτεύχθηκε μετά από συνεχή και επίμονο αγώνα όλων των Τρικαλινών με μπροστάρη τον Σεβασμιότατο Τρίκκης κ.κ. Αλέξιο. Ενας αγώνας που θα μείνει βαθιά χαραγμένος στη μνήμη των Τρικαλινών αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας και που έδειξε για ακόμη μια φορά ότι τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς αγώνα.
Ετσι από το 1994 άρχισε να λειτουργεί στα Τρίκαλα το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ), σε μια πόλη όπου η τεράστια πνευματική, πολιτιστική και αθλητική της παράδοση στηρίζει και καθοδηγεί τις επιστημονικές προσπάθειες αυτού του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος, εγκατεστημένου στην “πόλη του αθλητισμού”, στην πόλη των αρχαίων Ολυμπιονικών του Φρικία και του Ιπποκλή.
Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ΤΕΦΑΑ τέθηκαν οι βάσεις για μια Ακαδημαϊκή Πορεία αντάξια των αγώνων και των θυσιών που έκανε ο Τρικαλινός λαός για την πορεία του νεοσύστατου τότε Τμήματος. Αυτό επιτεύχθηκε και με τις άοκνες προσπάθειες των διδασκόντων και των υπαλλήλων, οι οποίοι νυχθημερόν πάσχιζαν και πασχίζουν να καταφέρουν αυτό το Τμήμα να καταστεί ένα Τμήμα μοντέλο ακαδημαϊκής λειτουργίας, απαλλαγμένο από τις χρόνιες παθογένειες που παρουσίαζαν τα άλλα Τμήματα. Η πορεία αυτή δεν άργησε να γίνει γνωστή και στα άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Π.Θ.). Ο τρόπος δομής και λειτουργίας του σε γενικές γραμμές απετέλεσε τον μπούσουλα λειτουργίας και για εκείνα. Αποκορύφωμα αυτής της καθολικής αναγνώρισης του ΤΕΦΑΑ Τρικάλων στα δρώμενα του Π.Θ. ήταν και η εκλογή στη θέση του Πρυτάνεως του Π.Θ. του κ. Κωνσταντίνου Μπαγιάτη, καθηγητή της πληροφορικής του ΤΕΦΑΑ. Ηταν ο πρώτος πρύτανης που εκλέχτηκε από ΤΕΦΑΑ στην μέχρι τότε ιστορία των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Αυτή την ωραία παράδοση συνέχισε ο κ. Ιωάννης Θεοδωράκης, Καθηγητής της Αθλητικής Ψυχολογίας του ΤΕΦΑΑ, ως Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Π.Θ.. Τον διαδέχθηκε ο κ. Αθανάσιος Κουστέλιος, Καθηγητής Οργάνωσης – Διοίκησης Αθλητισμού και Αναψυχής του ΤΕΦΑΑ ως Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Π.Θ.
Να σημειωθεί ότι ο κ. Ιωάννης Θεοδωράκης, είναι εκλεγμένος στο Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Σήμερα το ΤΕΦΑΑ ανήκει στη νεοσύστατη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.
Κοσμήτορας της Σχολής είναι ο κ. Ιωάννης Κουτεντάκης, καθηγητής της Εργοφυσιολογίας.
Στο ΤΕΦΑΑ υπηρετούν μόνιμα και αποκλειστικά 23 μέλη Δ.Ε.Π., 8 μέλη Ε.Ε.Π. 3 μέλη Ε.ΔΙ.Π., 1 μέλος ΕΤ.Ε.Π. και 7 διοικητικοί υπάλληλοι.
Επίσης στο Τμήμα φοιτούν 700 προπτυχιακοί φοιτητές (κάθε χρόνο εισάγονται 170. Δεν περιλαμβάνονται οι Κύπριοι και οι αθλητές). Είναι ένα από τα πολυπληθή Τμήματα του Π.Θ. Ακόμη φοιτούν σ’ αυτό 50 μεταπτυχιακοί φοιτητές και 73 υποψήφιοι διδάκτορες.
Το Τ.Ε.Φ.Α.Α. δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα σε ότι αφορά τους χώρους διδασκαλίας πρακτικής και θεωρητικής, βιβλιοθήκης καθώς και γραφείων για τη Γραμματεία. Γιατί από το 1998 λειτουργεί στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του επιφάνειας, 3.000 τ.μ. σε έκταση 150 στρεμμάτων που δώρισε το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης των Τρικάλων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, προκειμένου να αναπτυχθεί το campus του ΤΕΦΑΑ στις Καρυές Τρικάλων. Το 2000 το ΤΕΦΑΑ απέκτησε έκταση 10 στρεμμάτων στην παραλίμνια περιοχή του Μέγδοβα (λίμνη Πλαστήρα) ύστερα από δωρεά του δήμου Νευρόπολης (Ν.Καρδίτσας) όπου δημιούργησε κατάλληλες εγκαταστάσεις προκειμένου οι φοιτητές να κάνουν την πρακτική τους εξάσκηση στις δραστηριότητες ανοικτού χώρου. Αξίζει να αναφερθεί ότι σε λίγο τελειώνουν οι νέες κτιριακές εγκαταστάσεις επιφάνειας 1000 μ² οι οποίες κτίστηκαν στον χώρο του Τμήματος, στις οποίες περιλαμβάνονται γραφεία και εργαστήρια καθώς και αμφιθέατρο 300 θέσεων.
Αλλά το ερώτημα που τίθεται είναι: ποια είναι η συμβολή του στα επιστημονικά, πνευματικά, πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα του τόπου;
Το ΤΕΦΑΑ από τη φύση των αντικειμένων που διαπραγματεύεται καθίσταται υποχρεωτικά εξωστρεφές. Τι σημαίνει αυτό; ότι ενώ πολλά πανεπιστημιακά Τμήματα διαπραγματεύονται αντικείμενα αυστηρά περιχαρακωμένα στα όρια λειτουργίας τους, δεν συμβαίνει το ίδιο με το συγκεκριμένο Τμήμα. Το ΤΕΦΑΑ του Π.Θ. έχει παρουσιάσει στα 20 χρόνια λειτουργίας του, κατά γενική ομολογία ελλήνων και ξένων ακαδημαϊκών, εκπληκτικό έργο το οποίο εντοπίζεται σε τρεις κατευθύνσεις: στην ενημέρωση, στην έρευνα και στον πολιτισμό – αθλητισμό.
Ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας με σειρά διαλέξεων σχετικών με την ενημέρωση των πολιτών σε ό,τι αφορά την άσκηση, την διατροφή, το κάπνισμα και διάφορα αθλητικοκοινωνικά ζητήματα. Το ΤΕΦΑΑ διοργάνωσε πάρα πολλά συνέδρια ελληνικά και διεθνή όπως της Ψυχολογίας, του Κλασικού Αθλητισμού, του Ποδοσφαίρου και της Αθλητικής Διοίκησης, τα οποία κατά γενική ομολογία σημείωσαν πολύ μεγάλη επιτυχία. Ακόμη μπορεί να μνημονευτούν μερικές από τις πολλές δράσεις του Τμήματος, όπως ήταν η εκπόνηση και η εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος «Ολυμπιακή Παιδεία», η συγγραφή των βιβλίων για τη Φυσική Αγωγή στο Σχολείο που διένειμε το ΥΠΕΠΘ στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια όλης της χώρας κ.λ.π..
Ερευνα. Πρέπει να γίνει γνωστό ότι στο ΤΕΦΑΑ του Π.Θ. λειτουργούν τα εξής εργαστήρια. Του Κέντρου Ερευνας και Αξιολόγησης της Αθλητικής Απόδοσης, της Ψυχολογίας της Ασκησης και Ποιότητας Ζωής και της Οργάνωσης και Διοίκησης Αθλητισμού και Αναψυχής. Τα περισσότερα από αυτά έχουν ήδη αναπτύξει μια ξεχωριστή ερευνητική δραστηριότητα στον σύντομο χρόνο που λειτουργούν τόσο ενδοπανεπιστημιακά όσο και εξωπανεπιστημιακά. Για παράδειγμα από το Κέντρο Ερευνας και Αξιολόγησης της Αθλητικής Απόδοσης του ΤΕΦΑΑ της πόλης μας εξετάστηκαν επιλεγμένοι αθλητές της ομάδας κλασικού αθλητισμού του 2004. Ακόμη αξίζει να σημειωθεί ότι πάρα πολλοί αθλητές συλλόγων διαφόρων αθλημάτων (ομάδες ποδοσφαίρου, κολύμβησης, μπάσκετ κ.λ.π.) από όλη την Ελλάδα έχουν ήδη μετρηθεί ή έχουν προγραμματίσει με τους υπεύθυνους του κέντρου να μετρηθούν. Ακόμη η ερευνητική ομάδα του κέντρου έχει ήδη προγραμματίσει μια σειρά ερευνητικών μετρήσεων στον πληθυσμό της πόλης των Τρικάλων αλλά και της ευρύτερης περιοχής (μαθητές διαφόρων βαθμίδων της εκπαίδευσης, εργαζόμενους, υπαλλήλους κ.ά.) προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την υγεία των πολιτών.
Πολιτισμός. Μια άλλη ομάδα δραστηριοτήτων του Τμήματος είναι αυτές που εντάσσονται στις πολιτιστικές δραστηριότητες. Ήδη το ΤΕΦΑΑ με τον τομέα των ελληνικών παραδοσιακών χορών, των κλασικών και μοντέρνων χορών έχει διοργανώσει αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις, τόσο σε επίπεδο νομού και Θεσσαλίας, όσο και στο εξωτερικό, όπου έχει μεταβεί κατόπιν προσκλήσεως. Εδώ πρέπει να σημειωθεί η πρόκριση και η συμμετοχή της Χορογυμναστικής Ομάδας του Τμήματος στην Παγκόσμια Gymnaestrada του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, το 1999.
Όλες αυτές και πολλές άλλες δραστηριότητες έφεραν πιο κοντά την μικρή αλλά πολύ δραστήρια ακαδημαϊκή κοινότητα του ΤΕΦΑΑ στην κοινωνία των Τρικάλων, της οποίας πλέον αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι.
Στο Τμήμα λειτουργούν τρείς κατευθύνσεις: Του Αγωνιστικού Αθλητισμού, της Υγείας – Αναψυχής & Οργάνωσης Διοίκησης και των Παιδαγωγικών – Ειδικής Αγωγής. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα γνωστικά αντικείμενα του ΤΕΦΑΑ δεν περιορίζονται μόνο στην γυμναστική, αλλά οι ανάγκες της καθημερινής ζωής παγκοσμίως το ανάγκασαν να περιλάβει και γνωστικά αντικείμενα που έχουν σχέση για παράδειγμα με την ιδιαίτερη γύμναση των καρδιοπαθών, των νεφροπαθών κ.λ.π., την γύμναση ατόμων με κινητικές δυσκολίες, την αθλητική διοίκηση, την γύμναση στον μαζικό αθλητισμό κ.λ.π.
Πλην των πιο πάνω δραστηριοτήτων το Τμήμα της πόλης μας μπορεί να υπερηφανεύεται για τα τέσσερα (4) εν ενεργεία Μεταπτυχιακά του Προγράμματα (Μ.Π.) Σπουδών. Το Μ.Π. Ψυχολογία της Άσκησης, Το Μ.Π. Ασκηση και Υγεία, το Μ.Π. Άσκηση & Ποιότητα Ζωής, το Μ.Π. Sport and Exercise Psychology (Erasmus Mundus). Ακόμη το Τμήμα μας συμμετείχε στην οργάνωση του Διεθνούς Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στην Διοίκηση του Αθλητικού Τουρισμού.
Τα μεταπτυχιακά προγράμματα όπως είναι γνωστό αποτελούν την αιχμή του δόρατος των μελλοντικών σπουδών των Πανεπιστημίων.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι στα πλαίσια του Erasmus τα τελευταία χρόνια αυξάνεται εντυπωσιακά ο αριθμός των ξένων φοιτητών που επιλέγουν το ΤΕΦΑΑ της πόλης μας είτε σε προπτυχιακό επίπεδο είτε σε μεταπτυχιακό. Οι φοιτητές σε προπτυχιακό επίπεδο προέρχονται κυρίως από χώρες της Ευρώπης ενώ οι μεταπτυχιακοί φοιτητές από την Αμερική, την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη.
Την εντυπωσιακή αυτή πορεία του ΤΕΦΑΑ της πόλης μας ήλθε να επιβεβαιώσει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο και η έκθεση της πενταμελούς Διεθνούς Επιτροπής Αξιολόγησης των Πανεπιστημιακών Τμημάτων, η οποία αξιολογεί το Τμήμα μας ως ένα από τα καλύτερα Τμήματα της Ευρώπης. Και αυτό λέει πολλά για την συστηματική αμφισβήτηση που δέχεται το Δημόσιο Ελληνικό Πανεπιστήμιο.
Αλλά το ΤΕΦΑΑ της πόλης μας δεν συμβάλλει μόνο στα πνευματικά πράγματα του τόπου μας. Συμβάλλει αποφασιστικά και στην οικονομική ενίσχυση της περιοχής. Μια σημαντικότατη παράμετρος στις δύσκολες εποχές που περνά η πατρίδα μας.
Τέλος θα πρέπει να επισημανθεί η εκτίμηση που τρέφει η Ακαδημαϊκή Κοινότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για το Τμήμα μας και η οποία συνοψίζεται στην φράση του πρώην Πρύτανή του κ. Κώστα Γουργουλιάνη ο οποίος σε μια αποστροφή του λόγου του είπε: « ….θα ήμουν ο ευτυχέστερος Πρύτανης της Ελλάδος εάν όλα το Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας παρουσίαζαν την ποιότητα και την ποσότητα του έργου του ΤΕΦΑΑ».
Δημήτριος Ελ. Σούλας,
Καθηγητής ΤΕΦΑΑ – Π.Θ.